ความจริงดวงกิเลสอื่นเรายังไม่ได้ดู
ตำราให้เรียนเพียงเรื่องอาสวะและอนุสัย เรื่องอื่นไม่มีกล่าว แต่เราต้องเข้าใจว่า ไม่ว่ากิเลสอะไร โดยหลักการแล้ว มีสมรภูมิอยู่ที่ใจเราทั้งนั้น เช่น
สัญโญชน์ เครื่องร้อยรัดให้เวียนอยู่ในสังสารวัฏ ได้แก่
- กามราคสัญโญชน์ มีอารมณ์ยินดีในกามคุณ
- ปฏิฆสัญโญชน์ ไม่ชอบอารมณ์ใดๆ โดยไม่มีเหตุผล
- อวิชชาสัญโญชน์ ความไม่รู้ธรรม ไม่เห็นธรรม
นิวรณ์ เครื่องกีดกันความดี
- กามฉันทนิวรณ์ ความยินดีในอารมณ์กามคุณ
- พยาปาทนิวรณ์ ความไม่พอใจในอารมณ์ต่างๆ
- อวิชชานิวรณ์ ความไม่รู้สัจธรรม
โยคะ เครื่องประกอบสัตว์ให้ติดภพภูมิ
- กามโยคะ ความยินดีในกามคุณ
- ภวโยคะ ความยินดีในภพภูมิต่างๆ
- อวิชชาโยคะ ความยินดีในความรู้ที่ไม่ตรงความจริง
โอฆะ ห้วงน้ำทำให้สัตว์จมอยู่ในสังสารวัฏ
- กาโมฆะ ความยินดีในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ
- ภโวฆะ ความยินดีในภพภูมิ
- ทิฏโฐฆะ ความยินดีในความเห็นผิด
- อวิชโชฆะ ความยินดีในความรู้ที่ไม่จริง
จะเห็นว่า กิเลสเหล่านี้ มีอวิชชากำกับอยู่ท้าย เหมือนกับ เรื่องอาสวะและเหมือนกับเรื่องอนุสัยนั้น แต่ละชื่อของกิเลส มีความหมายคล้ายกัน สรุปแล้วก็เรื่องกามคุณ เรื่องอารมณ์ความ ไม่พอใจ เรื่องอวิชชา
อ่านเพิ่มเติมใน>>> หนังสือวิชชามรรคผลพิสดาร หน้า 262